Paslanmaz Çelik Türleri
Paslanmaz çeliklerde kimyasal bileşimleri değiştirilerek farklı özelliklerde alaşımlar elde edilebilir. En önemli alaşım elementleri Demir,Krom,Nikel,Mobilden ve Mangandır. Bu elementlerin oranlarına göre başlıca paslanmaz çelik türleri beş ana grupta toplanır.
Ostenitik çelikler
Ferritik çelikler
Martenzitik çelikler
Dubleks çelikler
Çökeltme yoluyla sertleştirilebilen paslanmaz çelikler
Ostenitik çelikler en çok kullanımı olan çelikler olup temel bileşimi %16-26 krom,max %35 nikel %0,40’a kadar karbondur.200, 300 ve 304 serileri bulunmakla birlikte, 304 bunların içinde en yoğun olarak kullanılanıdır. Belirgin özelliği nonmanyetik olmaları ve sertleştirme ısıl işlemi uygulanamaz olmalarıdır. Toplam paslanmaz ailesi içindeki payları %70 kadardır. Başlıca kullanım alanları makine imalat ,kimya tesisleri mutfak gereçleri ve dekorasyondur. Aşağıda Ostenitik çeliklerin nominal kimyasal analiz değerleri listelenmiştir.
Ferritik paslanmaz çelikler sertleştirilemeyen Fe-Cr alaşımlarıdır. Maksimum %0,20’ye kadar karbon,%11-30 krom içeren çeliklerdir. En belirgin özelliği manyetik olmaları ve rutubetli ortamlarda daha hızlı korozif özellik göstermeleridir. Başlıca kullanım alanları mutfak gereçleri,otomobil parçaları,eksoz elemanları ve sıcaksu kazanlarıdır. Aşağıda Ferritik paslanmaz çeliklerin nominal kimyasal analiz değerleri listelenmiştir.
Martenzitik paslanmaz çelikler,karbon oranı %1,2’ye kadar ,krom oranı %11-18 arası olan çeliklerdir. En önemli özelliği sertleştirme ısıl işlemine tabi tutularak sulandırılmalarıdır. Başlıca kullanım alanları kesici aletlerdir. Aşağıda standart ve standart dışı martenzitik çeliklerin nominal kimyasal analiz değerleri listelenmiştir.
Dubleks paslanmaz çelikler ,krom oranı %18-28 ,nikel oranı %5-8 aralığındaki çeliklerdir. Bu grup çelikler genelde %2-4 oranında mobilden içerdiğinden iyi mukavemet özelliğinin yanında sünektirler. Başlıca kullanım alanları kimyasal gereç imalatı ve deniz ekipmanlarıdır. Çökeltme yoluyla setleştirilebilen paslanmaz çelikler ,alüminyum gibi katı çözeltiye girme ve yaslandırma (çökeltme) ısıl işlemi ile çeliğe sertleşebilme olanağı sağlayan alaşım elementleri içerir. Bu çelikler ayrıca martenzitik ,yarı ostenitik ,ostenitik çökelme çelikleri olarak alt gruplara ayrılırlar.
